فیلمی که جهانی خواهد شد!

مستند قنات قصبه گناباد در دومین اکران عمومی خود در سالن اداره ارشاد مورد استقبال جوان ها قرار گرفت.مستندی ۷۰ دقیقه ای که ساختار منسجمی داشت و سعی می کرد محتوای کاملی از شیوه حفر قنات سختی های کار و مهندسی آن ارائه دهد.

در این بین بازسازی تاریخی فیلم نقطه قوت آن بود. طراحی صحنه و لباس در بالاترین استاندارد قرار داشت. نورپردازی آن بنا بر نوع مستند بسیار گرم بود و فاصله تاریخی بین مخاطب و قصه را حفظ می کرد.
دیالوگ بین بازیگران وجود نداشت و نریشن به صورت اول شخص از زبان دانشمند فرانسوی هانری گوبلو بیان می شد. این پژوهشگر فرانسوی در دهه ۷۰ میلادی رساله دکترای خود را در باب قنات ها به نگارش در آورده است.
ابزارهای بکار گرفته شده و بازی خوب آقای برادران و ایزدی برای مخاطب گنابادی بسیار دلچسب می نمود.
اما آنچه که به عنوان عمومی ترین آسیب در مستندهای تاریخی وجود دارد در این فیلم هم محسوس بود. همراه کردن مخاطب برای ۷۰ دقیقه کار راحتی نیست. روند کند و یکنواخت مستند آزار دهنده بود. قاب ها در سه نما اصلی خلاصه می شد اول تصاویر مقنی های قدیمی در حال صحبت یا کارکردن، دومی راوی اصلی در حال نوشتن یا قدم زدن و سوم تصاویر گرافیکی مربوط به مهندسی قنات . به نظر می رسد کمبود نما ،عدم حرکت دوربین و کات های طولانی مستند را بسیار کش دار کرده است. اندک تصاویری از باغ ها و خرابه های عمرانی تغییر در سرعت کار ایجاد نکرده است.🌿🌿🌿

دومین نکته تبدیل پژوهش به فیلم نامه است. آقای توکلی فر ، کارگردان مستند می گوید حدود یک سال زمان صرف تحقیق شده است. او تلاش داشته با بازسازی های تاریخی مستند را به یک درام تبدیل کند. اما در این کار چندان موفق نبوده است. نریشن فیلم شبیه یک مقاله است که خوانده می شود. اطلاعات فراوان به سرعت گفته می شود و تصاویر مرتبط با آن میکس شده است. نه پرده اول و دوم ، نه گره، نه رفت و برگشت معنایی و نه روایت سینوسی ، هیچ کدام در نریشن وجود ندارد. گویی چند آیتم مختلف در مورد شیوه حفاری، مدیریت آب، سختی کار و… جدا جدا ساخته شده و به هم چسبانده شده است. البته کارگردان سعی کرده است هر چند گاهی جملات احساسی و حماسی بین آیتم ها قرار دهد .اما این جملات به جریان اصلی مستند ارتباطی پیدا نمی کند.
ای کاش در انتخاب موسیقی فیلم همانند نورپردازی آن حساسیت به خرج داده می شد. موسیقی در برخی سکانس ها کاملا بی ارتباط با تصویر است و از آن بدتر به جای آنکه با فضا سازی کمبود های تصویری را جبران کند، کاملا خنثی بوده و مسیر مستند را کندتر کرده است.🍀🍀🍀

در هر صورت تلاش آقای سعید توکلی فر با وجود کمبود امکانات استان به عنوان یک حرکت مهم و اساسی در زمینه معرفی قنات محسوب می شود. این فیلم کاری مشترک از شبکه خراسان و سازمان میراث فرهنگی است. و هنوز پخش تلویزیونی نشده است. تولید این مستند حدود ۴ سال زمان برده و در طول کار یکی از بازیگران هم فوت کرده است.
سعید توکلی فر می گوید: عدم همکاری برخی نهاد ها و کمبود بودجه باعث طولانی شدن کار شده. او میگوید وقتی یک کار داستانی حداقل ۱۲۰ میلیون هزینه دارد ۴۰ میلیون برای این کار رقم قابل ذکری نیست. توکلی فر امیدوار است مستند قنات قصبه درجشنواره های سال ۹۵ به موفق های چشمگیری برسد.⭕️⭕️⭕️
این فیلم بهترین تبلیغ برای قنات است . بدون شک بعد از اکران عمومی این مستند ، خیل علاقمندان قنات بیشتر خواهد شد. اولین قدم برای فیلم سازی درباره قنات بلند برداشته شد. بنابراین کار فیلم سازان بعدی مشکل خواهد بود.

احمد یوسفی